Αναπηρία δεν σημαίνει Ανικανότητα

Tο Sports Excellence κάνει ένα αφιέρωμα σε αθλητές με αναπηρία διαφόρων αθλημάτων που έχουν αξιολογηθεί στο εργαστήριο του Ο.Κ.Ε.Ε. «Π.Ν. Σουκάκος». Ποδόσφαιρο, στίβος, κολύμβηση, επιτραπέζια αντισφαίριση και goalball ήταν τα αθλήματα στα οποία δραστηριοποιήθηκε ο ομάδα του Sports Excellence στο κομμάτι της αναπηρίας.

Ξεχωρίζοντας νοητά τις αξιολογήσεις που έλαβαν χώρα, κρίνεται θεμιτό να διαχωριστούν σε γενικές και ειδικές. Ως γενικές χαρακτηρίζονται αυτές οι οποίες δεν επηρεάστηκαν από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ανάπηρου αθλητή, όπως οι σωματομετρικές αξιολογήσεις. Ως ειδικές χαρακτηρίζονται οι αξιολογήσεις αυτές που επηρεάζονται από την αναπηρία του αθλητή, όπως π.χ. το άλμα κατόπιν οπτικού ή ακουστικού ερεθίσματος, βάσει της ικανότητας όρασης, ή το διποδικό ή μονοποδικό άλμα, βάσει πιθανού ακρωτηριασμού.

ΓΕΝΙΚΕΣ:

Όλοι οι συμμετέχοντες αθλητές και αθλήτριες, ανεξαρτήτου αθλήματος υποβλήθηκαν αρχικά σε έναν πλήρη ανθρωπομετρικό έλεγχο. Αυτός περιλάμβανε σωματομετρικά χαρακτηριστικά, όπως βάρος, ύψος, δερματοπτυχές, πλάτη και μήκη συγκεκριμένων ανατομικών σημείων, ανάλυση σύστασης σώματος μέσω βιοηλεκτρικής εμπέδησης, καθώς και τιμές ηρεμίας αρτηριακής πίεσης και καρδιακής συχνότητας. Ακόμη, οι γενικές μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν περιλάμβαναν την δοκιμασία ευλυγισίας (Sit & Reach) και χειροδυναμομέτρηση για δεξί και αριστερό χέρι ή μονόπλευρα σε περίπτωση ακρωτηριασμού.

Σε όλους τους αθλητές πραγματοποιήθηκε και ισοκινητική αξιολόγηση. Οι αθλητές εκτέλεσαν κάμψη και έκταση γόνατος σε ισοκινητικό δυναμόμετρο (BioDex) σε δύο σετ γωνιακών ταχυτήτων, 60 και 180°/sec. Επίσης, πραγματοποίησαν και ισομετρική αξιολόγηση κορμού καθισμένοι (με κάμψη ισχίων 90°) στο κατάλληλο εξάρτημα του δυναμόμετρου.

Εικόνα 1: Ισομετρική αξιολόγηση κορμού σε κολοβωματικό ασθενή με χρήση BioDex

Μέρος των αθλητών επίσης, αξιολογήθηκε με ηλεκτροκαρδιογράφο τεσσάρων απαγωγών στα επίπεδα καρδιακού στρες και μεταβλητότητας καρδιακού παλμού (CardioScan), ενώ ακόμα υποβλήθηκαν σε μέτρηση βασικού μεταβολισμού (MetabolicScan)  αλλά και σύστασης σώματος με διαφορετικό τεχνολογικό εξοπλισμό (BodyScan)

Μέγιστη πρόσληψη Ο2 σε κυκλοεργόμετρο

Σπιρομέτρηση

Εικόνα 2: Μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου σε κολοβωματικό ασθενή με χρήση κυκλοεργόμετρου Velotron

Εικόνα 3: Σπιρομέτρηση αθλητή

ΕΙΔΙΚΕΣ:

GOALBALL:

Το goalball είναι ένα άθλημα για αθλητές με μειωμένη ή καθόλου όραση. Η δημιουργία του (1946) εξυπηρέτησε τις ανάγκες αποκατάστασης των βετεράνων του Δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου. Πρώτη φορά παρουσιάστηκε ως άθλημα στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο Τορόντο. Συνοπτικά, οι αθλητές αγωνίζονται σε ομάδες των τριών ατόμων σε ένα γήπεδο διαστάσεων 18 x 9m και στόχος είναι να προωθήσουν μία μπάλα βάρους 1,25kg, με ενσωματωμένα κουδουνάκια, στο τέρμα της αντίπαλης ομάδας. Για λόγους ισοτιμίας όλοι οι αθλητές αγωνίζονται με δεμένα μάτια. Στα πλαίσια της ειδικής αξιολόγησης των αθλητών goalball πραγματοποιήθηκαν στοχευμένες και ακριβείς μετρήσεις. Συγκεκριμένα οι αθλητές υποβλήθηκαν πέρα από τις γενικές μετρήσεις, σε ειδική αξιολόγηση αλτικής ικανότητας και  καταγραφής κινητικού πρότυπου ρίψης μπάλας.

Σε ό,τι αφορά την αλτική ικανότητα οι αθλητές στέκονταν μεταξύ δύο μπαρών (Optojump) που επικοινωνούν με υπέρυθρες ακτίνες και υπολογίζουν τον ύψος άλματος, καταμετρώντας τον χρόνο πτήσης. Πραγματοποιήθηκαν 3 σετ αλμάτων: άλμα με ημικάθισμα και ελεύθερη χρήση χεριών (CMJ FREE), πολλαπλά άλματα με τεντωμένα γόνατα (STIF) και άλμα με ημικάθισμα μετά από ακουστικό ερέθισμα. Συγκεκριμένα, για το ακουστικό ερέθισμα, από τον συνδεδεμένο υπολογιστή ακουγόταν ένα ηχητικό σήμα και ο αθλητής εκτελούσε το άλμα όσο πιο εκρηκτικά και γρήγορα μπορούσε, στοχεύοντας στον χαμηλότερο δυνατό χρόνο αντίδρασης. Για την αποτύπωση του κινητικού πρότυπου ρίψης μπάλας, οι αθλητές χρησιμοποίησαν τον ανάλογο εξοπλισμό (1080QUANTUM). Κρατώντας με το χέρι το σχοινί του μηχανήματος εκτέλεσαν δυναμικά και έντονα μια ρίψη μπάλας. Από το λογισμικό προέκυψαν μέγιστες και μέσες τιμές για την ταχύτητα, την ισχύ, την δύναμη, την απόσταση και το έργο κάθε ρίψης.

 Εικόνα 4: Απεικόνιση γραφήματος ταχύτητας-απόστασης κατά την ρίψη σε αθλητή goalball με χρήση 1080QUANTUM

ΣΤΙΒΟΣ:

Στο κομμάτι των δρομικών αθλημάτων οι συμμετέχοντες αθλητές ήταν κολοβωματικοί δρομείς. Εντός των ειδικών μετρήσεων που υποβλήθηκαν, εμπεριέχονταν η αξιολόγηση αλτικής ικανότητας με μονοποδικά άλματα και η αποτύπωση κινητικού προτύπου 10m sprint.

Ομοίως με την προαναφερθείσα διαδικασία σχετικά με την αλτική ικανότητα, οι δρομείς στάθηκαν εντός των δύο μπαρών και εκτέλεσαν 4 σετ μονοποδικών αλμάτων: άλμα με ημικάθισμα με τα χέρια στην μέση (CMJ), άλμα με ημικάθισμα με ελεύθερη χρήση χεριών (CMJ FREE), άλμα από θέση ημικαθίσματος με τα χέρια στην μέση (SJ) και άλμα βάθους από ύψος 40 και 20cm (DJ).

Εικόνα 5: Αξιολόγηση αλτικής ικανότητας σε κολοβωματικό αθλητή με χρήση optojump

Αναφορικά με την αποτύπωση του κινητικού πρότυπου 10m sprint, οι αθλητές φόρεσαν το κατάλληλο γιλέκο πάνω στο οποίο προσαρμόστηκε το σχοινί του μηχανήματος (1080SPRINT). Πραγματοποιήθηκαν 5 μέγιστες προσπάθειες sprint από τις οποίες καταμετρήθηκαν μέγιστες και μέσες τιμές για την ταχύτητα, την ισχύ, την δύναμη, την απόσταση και το έργο κάθε προσπάθειας.

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ:

Στις αξιολογήσεις που αφορούσαν τους αθλητές ποδόσφαιρου περιλαμβάνονταν όμοιες αξιολογήσεις με αυτές του στίβου και στην αλτική ικανότητα αλλά και στην αποτύπωση κινητικού πρότυπου 10m sprint. Επιπλέον, αυτοί οι αθλητές υποβλήθηκαν σε μετρήσεις βασικού μεταβολισμού και και ανάλυσης σύστασης σώματος με τον τεχνολογικό εξοπλισμό MetabolicScan και BodyScan.

Ομοίως για την αποτύπωση του κινητικού πρότυπου 10m sprint, οι αθλητές φόρεσαν το κατάλληλο γιλέκο πάνω στο οποίο προσαρμόστηκε το σχοινί του μηχανήματος (1080SPRINT)

Εικόνα 6: Απεικόνιση γραφήματος ταχύτητας-απόστασης για την αξιολόγηση 10m sprint με χρήση του 1080SPRINT

Εικόνα 7: Αξιολόγηση 10m sprint κολοβωματικού αθλητή ποδοσφαίρου με χρήση 1080SPRINT.

ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΑ ΑΝΤΙΣΦΑΙΡΙΣΗ:

Για τους αθλητές επιτραπέζια αντισφαίρισης προσαρμόστηκε μία ακόμη μέτρηση στο ισοκινητικό δυναμόμετρο, πέρα από την αξιολόγηση του γόνατος και κορμού. Αυτή ήταν η αξιολόγηση της άρθρωσης του ώμου σε δύο σετ γωνιακών ταχυτήτων, 60 και 180°/sec με τον ώμο σε θέση κάμψης 90°.

Εικόνα 8: Αξιολόγηση άρθρωσης ώμου σε ισοκινητικό δυναμόμετρο.

Επίσης, με την χρήση του 1080QUANTUM αποτυπώθηκε το κινητικό πρότυπο κατά τις ειδικές κινήσει forehand και backhand.

Εικόνα 9: Απεικόνιση κινητικού πρότυπου backhand

ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ:

Στους αθλητές κολύμβησης με μειωμένη όραση που αξιολογήθηκαν, στις ειδικές μετρήσεις συμπεριλήφθηκε η ρίψη medicine ball 2kg από καθιστή θέση.

Αναφορικά με την αλτική ικανότητα, οι δοκιμασίες περιλέμβαναν 5 σετ αλμάτων: άλμα με ημικάθισμα με τα χέρια στην μέση (CMJ), άλμα από θέση ημικαθίσματος με τα χέρια στην μέση (SJ), διποδικό άλμα βάθους από τα 40cm (DJ), μονοποδικά άλματα δεξιού και αριστερού ποδιού από τα 20cm (DJ R/L), πολλαπλά άλματα με τεντωμένα γόνατα (STIF).

Τέλος, έγινε καταγραφή της μεταβλητότητας του καρδιακού παλμού μέσω καρδιογράφου τεσσάρων απαγωγών (CardioScan).

Στο σύνολό τους, αυτές οι αξιολογήσεις αποτελούν ίσως τις σημαντικότερες στιγμές που ανέδειξαν το σύνθημα «Αθλητισμός Για Όλους» και την δράση του Sports Excellence στα πεδία της αναπηρίας.

Eπιμέλεια άρθρου από τον κο Συμεωνίδης Θεοχάρης, PT & την κα Χερουβείμ Ευγενία, Εργοφυσιολόγος, PhD για το e-mag Δεκεμβρίου.