Highlights Διάλεξης με τίτλο: “Πανδημία | Ψυχολογικές διακυμάνσεις και η δύναμη του αυτοπροσδιορισμού”

Τα περιοριστικά μέτρα και οι αποκλεισμοί της κοινωνικότητάς μας έχουν επηρεάσει σημαντικά τα συναισθήματά μας. Ο απροσδιόριστος φόβος που υπάρχει στο προσκήνιο σε σχέση με την υγεία μας, αλλά και η οικονομική δυσπραγία από την πανδημία επέκτειναν δραματικά την ψυχολογική μας διάθεση. Πιο συγκεκριμένα, ο νεαρός πληθυσμός μετατρέπεται σε ευπαθή ομάδα σε ό,τι αφορά τις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας. Στη συζήτηση αυτή, εξετάστηκε ποια παιδιά και ποιες οικογένειες πλήττονται παραπάνω, καθώς και αν υπάρχουν παράγοντες που προωθούν την ανθεκτικότητα και μέσω ποιων νευροβιολογικών μηχανισμών μπορεί να επιτευχθεί αυτό. Ακόμη, προσδιορίστηκε ποιες είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στη συχνότητα της βίας, τόσο της ενδοοικογενειακής όσο και μεταξύ των νέων. Τέλος, δόθηκε ένα σημαντικό μήνυμα από τους ομιλητές για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους, ποιες είναι οι διέξοδοι και πώς θα  οδηγηθούμε σε ένα αισιόδοξο μέλλον για την κοινωνία.

Κύρια σημεία της Διάλεξης:

• Τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας αδιαμφισβήτητα οδήγησαν σε κάποια θετικά για το κοινωνικό σύνολο αποτελέσματα όπως σε γενικές γραμμές η μείωση της εγκληματικότητας.
• Ο περιορισμός, όμως, στο σπίτι σε αυστηρά πλαίσια και για μεγάλο χρονικό διάστημα περιγράφεται σαν ένα ευρύ εγκληματολογικό πείραμα για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία επειδή αναδεικνύει νέες ή ενισχύει την εμφάνιση συγκεκριμένων εγκληματικών συμπεριφορών όπως η ενδοοικογενειακή βία.
• Οι νεαρές ηλικίες ίσως είναι πιο ευάλωτες ομάδες στις επιβαρύνσεις στην κοινωνικότητά μας που προκάλεσε η πανδημία. Τα προβλήματα από την υποχρεωτική τηλεκπαίδευση, τις τυχόν οικονομικές οικογενειακές δυσχέρειες, τον απροσδιόριστο φόβο για την υγεία συμβαίνουν σε μια κρίσιμη φάση ανάπτυξης όχι μόνο σωματικής αλλά και πνευματικής.
• Οι απαρχές των ψυχικών προβλημάτων εντοπίζονται στην παιδική και την εφηβική ηλικία.
• Εστίαση σε παιδιά οικογενειών που είναι ευάλωτες και που επλήγησαν βαρύτητα.
• Τα περιοριστικά μέτρα της πανδημίας αδιαμφισβήτητα οδήγησαν σε κάποια θετικά για το κοινωνικό σύνολο αποτελέσματα όπως σε γενικές γραμμές η μείωση της εγκληματικότητας.
• Ο περιορισμός, όμως, στο σπίτι σε αυστηρά πλαίσια και για μεγάλο χρονικό διάστημα περιγράφεται σαν ένα ευρύ εγκληματολογικό πείραμα για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία επειδή αναδεικνύει νέες ή ενισχύει την εμφάνιση συγκεκριμένων εγκληματικών συμπεριφορών όπως η ενδοοικογενειακή βία.
• Η ενδοοικογενειακή βία σαν φαινόμενο ταλανίζει τις κοινωνίες παγκοσμίως και ποικίλει ως προς τις μορφές της.
• Από το 2014 – 2018 τα επίσημα καταγεγραμμένα περιστατικά ήταν πάνω από 16.000 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
• Το 2019 τα περιστατικά ήταν πάνω από 4.000, ενώ το 2020 ήταν περισσότερα από 5.000 χιλιάδες. Μία σύγχρονη μάστιγα που μπορεί να αλλάξει αρκεί ο κόσμος αρχίσει να μιλάει.
• Υπάρχει αύξηση των περιστατικών με κατάχρηση αλκοόλης και χρήση απαγορευμένων ουσιών που επιτείνουν το φαινόμενο.
• Τα παιδιά λόγω των περιοριστικών μέτρων και με την υποχρεωτική σχεδόν υπερέκθεση στο διαδίκτυο είναι πιο ευάλωτα.
• Διαφορετικά όρια και απαιτήσεις ανάλογα με την ηλικία με βασικό συστατικό, αυτό της συνέπειας από την πλευρά των γονέων. Βοηθητικό θα ήταν ένα πρόγραμμα, μία ρουτίνα βασισμένη στην επικοινωνία.Υπάρχει αύξηση των περιστατικών με κατάχρηση αλκοόλης και χρήση απαγορευμένων ουσιών πάνω από 60% σε σχέση με προηγούμενα έτη, γεγονός που επιτείνει το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας.
• Τα στοιχεία που ένας γονιός θα παρατηρήσει στο παιδί του ώστε να αναγνωρίσει έγκαιρα μια παθολογική διεργασία και να αναζητήσει φροντίδα και υποστήριξη από τον ειδικό ψυχίατρο και ψυχολόγο σχετίζονται με συμπεριφορές αποφυγής, μειωμένο ενδιαφέρον για πράγματα που του άρεσαν, μειωμένη ενέργεια, σωματικά συμπτώματα (πχ. κοιλιακά άλγη) στα μικρά παιδιά, απάρνηση της πραγματικότητας και καταφυγή στο διαδίκτυο. Τα περισσότερα από αυτά είναι άρρητα και θα πρέπει ο γονιός να τα υποπτευθεί, όταν εντοπίσει μία έκπτωση λειτουργικότητας.
• Αν εντοπίσει έκπτωση λειτουργικότητας, θα πρέπει ο γονέας να ρωτήσει τους δασκάλους αν έχει αλλάξει κάτι και έπειτα να απευθυνθεί σε κάποιο ειδικό ψυχολόγο με πείρα ή σε παιδοψυχίατρο.
• Είναι γνωστό ότι τα νέα παιδιά που θα αναπτύξουν αρνητικές συμπεριφορές οδηγούνται πιο συχνά στο έγκλημα και στη χρήση απαγορευμένων ουσιών.
• Πρόσφατα η Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το έγκλημα με τη διακήρυξη της Doha πρόσφατα αναφέρει ότι η συμμετοχή στην άσκηση και η ανάπτυξη των αθλοπαιδιών προφυλάσσει τα παιδιά από την ένταξή τους σε ομάδες βίαιης συμπεριφοράς και κατάχρησης απαγορευμένων ουσιών.
• Η υιοθέτηση προγραμμάτων άσκησης και αγώνων έστω και διαδικτυακά με την αντίστοιχη παρέμβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με άξονα τη συμμετοχή σε αθλητικά προγράμματα μπορεί να αποτελέσει μια από τις λύσεις. Μέσω της άσκησης το νεαρό άτομο δομεί κοινωνικές σχέσεις, καλλιεργεί δεξιότητες.
• Οι ευάλωτες ομάδες θα χρειαστούν πρόνοια και καθοδήγηση στην άσκηση.

Το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) διοργανώνει σε συνεργασία με το Τμήμα Αθλητικής Αριστείας – «Sports Excellence», που λειτουργεί υπό την επιστημονική επίβλεψη της Α΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), μια σειρά διαλέξεων με κεντρικό θέμα την πανδημία του COVID-19. Όλες οι διαλέξεις μεταδίδονται μέσω live streaming από τον Πύργο Βιβλίων.

Τη διοργανωτική επίβλεψη της εκδήλωσης έχει η ΑΜΚΕ «Αναγέννηση & Πρόοδος», ενώ ο κύκλος των διαλέξεω αυτών πραγματοποιείται χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).