- 21/09/2020
- Posted by: R&P
- Categories: Ευπαθείς Ομάδες, Μη κατηγοριοποιημένο, Νέα
Η 21 Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Alzheimer με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη ομώνυμη νόσο, αλλά και την αφύπνιση και ενεργοποίηση της Πολιτείας.
Η νόσος Alzheimer χαρακτηρίζεται ως μια εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου και παρουσιάζει προοδευτική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών (της μνήμης, σκέψης, αντίληψης, υπολογισμού, γλώσσας, ικανότητας μάθησης και κρίσης). Είναι η συνηθέστερη μορφή άνοιας (σε ποσοστό 60-70%) και αποτελεί μείζον ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες κοινωνίες. Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της αύξησης του μέσου όρου ζωής αλλά και της ευαισθητοποίησης προς τα συμπτώματά της, η διάγνωση της νόσου εμφανίζει σημαντική αύξηση.
Η νόσος περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1906 από το Γερμανό νευροπαθολόγο και ψυχίατρο Alois Alzheimer (1864-1915) από όπου πήρε και το όνομα της. Μεγάλη πρόοδος έχει σημειωθεί στη διάγνωση της νόσου σε πολύ αρχικά στάδια και συνεπακόλουθα, στην καλύτερη αντιμετώπιση των συνεπειών της.
Σήμερα, η Ελληνική κοινωνία αριθμεί 200.000 χιλιάδες άτομα με άνοια, παγκοσμίως ο αριθμός ανέρχεται στα 50.000.000 και σύμφωνα με τις προβλέψεις των επιστημόνων μέχρι το 2050 ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί δραματικά φτάνοντας τα 131,5 εκατομμύρια παγκοσμίως.
Η εκδήλωση της νόσου εμφανίζεται συνήθως σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, σε μικρότερο ποσοστό από 50-65 ετών και σπάνια σε ηλικίες μικρότερες των 50 ετών.
Τα αρχικά συμπτώματα είναι η ήπια έκπτωση μνήμης και άλλων νοητικών λειτουργιών που συχνά περνούν απαρατήρητα, τόσο από τον ασθενή όσο και από τα μέλη της οικογένειάς του. Όσο η νόσος εξελίσσεται, επηρεάζονται σταδιακά και οι δραστηριότητες της καθημερινής ζωής του ατόμου, όπως οι κοινωνικές σχέσεις, η διαχείριση των οικονομικών, η φροντίδα του εαυτού, η οδήγηση κλπ. Με την πάροδο του χρόνου οι δυσκολίες αυτές γίνονται τόσο σοβαρές, ώστε ο ασθενής να εξαρτάται ολοκληρωτικά από τους άλλους.
Αυτοί που έχουν υπό τη φροντίδα τους άτομα με άνοια αντιμετωπίζουν δυσβάστακτο ψυχολογικό, σωματικό και οικονομικό φορτίο.
Τα τελευταία χρόνια πληθώρα μελετών σχετικά με το Alzheimer έχουν αναδείξει ότι η συστηματική σωματική άσκηση μέσω διαφόρων μηχανισμών προάγει την εγκεφαλική λειτουργία διατηρώντας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα τις γνωστικές λειτουργίες (λόγο, μνήμη, προσοχή) και βελτιώνοντας αυτές.
Η σωματική άσκηση έχει την ικανότητα να μειώσει την συχνότητα της εμφάνισης των νευροεκφυλιστικών παθήσεων και συνεπώς της νόσου Alzheimer. Η αυξημένη σωματική άσκηση μπορεί να προστατεύσει σημαντικά (38%) τη μείωση των γνωστικών ικανοτήτων του ατόμου καθώς βελτιώνει τη ροή αίματος στον εγκέφαλο, να αυξάνει τον όγκο του ιππόκαμπου και να βελτιώνει την νευρογένεση (Gass 2017).
Η σωματική άσκηση είναι παρέμβαση χαμηλού κόστους και κινδύνου και βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών. Είναι από τις πιο ελπιδοφόρες στρατηγικές βελτίωσης και διατήρησης της γνωστικής λειτουργίας, φυσικής κατάστασης και λειτουργικής ανεξαρτησίας του ατόμου, επιβραδύνει την πρόοδο εξέλιξης (Middleton et al 2018) και μεταβάλλει τη διαδικασία της νόσου Alzheimer, συνεπώς παρουσιάζει τεράστια θετική επίπτωση στη δημόσια υγεία (Morris et al 2017- Fang et al 2018).
Με τη σωματική άσκηση βελτιώνεται και η φυσική κατάσταση των ατόμων με άνοια καθώς η εξέλιξη της νόσου προκαλεί μυϊκή απώλεια με αποτέλεσμα των κίνδυνο πτώσεων, φαινόμενο συχνό της ηλικιακής αυτής κατηγορίας.
Σημαντική βελτίωση παρουσιάζεται στη διάθεση και στα επίπεδα κατάθλιψης μειώνοντας έτσι προβλήματα συμπεριφοράς που είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης της νόσου (Lam et al 2018).
Στο «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» υλοποιούμε το «Άσκηση & Μνήμη», ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα νοητικής και σωματικής άσκησης που απευθύνεται σε άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω, τα οποία εμφανίζουν ήπια έως μέτρια διαταραχή της μνήμης ή/και άλλων γνωστικών λειτουργιών.
Το πρόγραμμα πραγματοποιείται 2 φορές την εβδομάδα και μπορούν να το παρακολουθήσουν εξίσου άτομα ίδιας ηλικιακής κατηγορίας σε επίπεδο πρόληψης.
Από την έναρξη του μέχρι και σήμερα υπάρχουν σταθερά υψηλές συμμετοχές.
Σήμερα, λόγω του COVID-19 τα προγράμματα συνεχίζονται με περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων και με αυστηρά μέτρα ασφαλείας, για να προφυλαχτεί αυτή η ιδιαίτερα ευάλωτη κατηγορία ατόμων.
Μαρή Μπαρδοπούλου, Καθ. Ειδικής Φυσικής Αγωγής, Εισηγήτρια του «Άσκηση & Μνήμη»